Ostatnie lata to gwałtowny rozwój różnego rodzaju obiektów sportowych, z których główną część stanowią boiska ze sztuczną nawierzchnią. Programy "Blisko boisko" i "Orlik 2012" pozwoliły wybudować już ponad 2000 takich obiektów. Boiska sztuczne na początku ogłoszono mianem boisk bezobsługowych ze względu na fakt, iż nie wymagają one koszenia, podlewania i wszystkich innych zabiegów jakie wymagane są  przy pielęgnacji boisk z trawą naturalną.

Podczas eksploatacji boisk syntetycznych okazało się, że wymagają one jednak bieżących zabiegów konserwacyjnych. Nie pielęgnowana systematycznie sztuczna nawierzchnia pod wpływem codziennej wielogodzinnej eksploatacji staje się twarda, ubita i śliska, czyli niebezpieczna dla użytkowników.

Bezpieczne uprawianie sportu i rekreacji na boisku czy stadionie zależy nie tylko od jakości, ale przede wszystkim od stanu technicznego nawierzchni. Kluczowym czynnikiem utrzymania wysokiej jakości nawierzchni ze sztuczną trawą jest profesjonalna i systematyczna konserwacja.


Zalecenia producenta traw sztucznych RICCO

"Jako producent nawierzchni syntetycznej z pełnym przekonaniem zalecam regularne przeprowadzanie zabiegów pielęgnacji i konserwacji boisk. Cotygodniowe podstawowe zabiegi pielęgnacyjne pozwalają utrzymać właściwą jakość nawierzchni, jej czystość i trwałość. Najważniejsze jest jednak to, że sprawiają, że obiekt jest bezpieczny dla użytkowników. Bez właściwej kosmetyki, czyszczenia, uzupełniania granulatu żaden obiekt nie będzie spełniał Państwa wymagań. Aby zapewnić długoletnią trwałość i jakość, zgodnie z oczekiwaniami użytkowników zalecamy również gruntowną renowację nawierzchni, którą należy przeprowadzić 3-4 razy w roku. Dzięki niej granulat zostaje właściwe rozprowadzony po nawierzchni, a jej włókna są właściwie oczyszczone i wyraźnie podniesione. Dzięki takim zabiegom boisko cały czas będzie wyglądać jak nowe, a użytkownicy bez przeszkód będą mogli z niego korzystać bez obawy o swoje bezpieczeństwo."

Krzysztof Różycki
Prezes firmy Ricco Sp. z o.o.


Bezpieczne boisko z  syntetyczną nawierzchnią  to nie tylko dobrze oczyszczona powierzchnia z nieczystości i materiału organicznego. Proces czynności konserwatorskich powiązany jest z jej strukturą, którą w przypadku boisk syntetycznych tworzą warstwy piasku kwarcowego, sztucznej trawy oraz gumowego lub silikonowego granulatu, bądź - w przypadku boisk kwarcowych - warstwy sztucznej trawy i piasku kwarcowego.

Podstawową oznaką zadbanego boiska z syntetyczną nawierzchnią są sprężyste i pionowo ustawione włókna sztucznej trawy, zapobiegające poślizgom, a w ich następstwie kontuzjom użytkowników. Warstwy granulatu i piasku kwarcowego są równomiernie rozłożone i rozluźnione, zapewniając w ten sposób prawidłową przepustowość płyty boiska i zapobiegając tworzeniu się kałuż, powstawaniu kolonii mchów i alg.  Prawidłowa i systematycznie przeprowadzana pielęgnacja nawierzchni syntetycznej boiska przedłuża jej żywotność. Umożliwia dalszą wielogodzinną eksploatację, a użytkownikom zapewnia przyjemność i komfort.



Zaniedbania w pielęgnacji syntetycznej płyty boiska prowadzą do całkowitej dewastacji powierzchni i stanowią zagrożenie dla użytkowników. Wskutek długotrwałej eksploatacji bez wykonywania prac konserwatorskich włókna trawy tracą sprężystość, skręcają się i kładą na powierzchni. W konsekwencji, sztuczna trawa ściera się i niszczeje, a także sprzyja przesuwaniu się granulatu i powstawaniu nierówności. Nawierzchnia staje się twarda i jednolita niczym beton, a wskutek braku przepustowości wody na płycie powstają kałuże, rozwijają się mchy, algi i chwasty.

Sztuczna nawierzchnia nie jest materią niezniszczalną i wymaga profesjonalnej pielęgnacji. Systematyczna i prawidłowa konserwacja sztucznej płyty boiska przekłada się na korzyści finansowe właścicieli przynosząc oszczędności w długofalowej perspektywie inwestycyjnej.

Jak wygląda struktura nawierzchni sztucznej ?

Struktura nawierzchni najpopularniejszych boisk piłkarskich czyli sztuczna trawa składa się ze specjalnej maty z włóknami syntetycznymi. Włókna te zasypane są podsypką, czyli piaskiem kwarcowym i gumowym granulatem, który zapewnia boisku odpowiednią miękkość i sprężystość bezpieczną dla włókien trawy, oraz bezpieczną dla użytkowników.

Mata z włóknami imitującymi trawę to jeden z elementów nawierzchni sztucznej, aby ten trawiasty dywan utrzymywał się w stałej, stabilnej pozycji zasypany jest warstwą piasku kwarcowego. Piasek kwarcowy pełni tu rolę obciążenia dla całego podłoża i umożliwia odpowiednią i szybką przepustowość wody przez nawierzchnie.



Kolejnym elementem nawierzchni syntetycznej to gumowy granulat, który pełni funkcje amortyzatora włókien syntetycznych a także ma za zadanie utrzymywać je w bezpiecznej pionowej pozycji i chronić włókna syntetyczne przed łamaniem się i całkowitym odrywaniem się od podłoża. Granulat zapewnia odpowiednią sprężystość i miękkość nawierzchni, amortyzuje nasze ciało podczas upadków, wślizgów i chroni nasze stawy przed groźnymi kontuzjami.

Najczęściej stosowanym wypełnieniem to granulat w kolorze czarnym, pochodzący z recyklingu opon i elementów gumowych. Jest to najtańsza opcja, niestety w upalne dni pod wpływem wysokiej temperatury z granulatu unosi się kurz i wydziela nieprzyjemny zapach. Na naszym rynku istnieją również inne odmiany granulatu wyprodukowane z materiałów silikonowych zazwyczaj występujące w kolorach zielonym lub szarym. Te odmiany to dużo droższa opcja, ale na pewno bardziej przyjemna dla użytkowników ze względu na swoją bezwonności i brak kurzenia.



Tak zbudowana nawierzchnia boiska podczas codziennej, wielogodzinnej eksploatacji z upływem czasu traci odpowiednią miękkość i sprężystość. Wypełnienie granulatowe ubija się i przemieszcza, powstają ubytki. Poprzesuwany granulat nie spełnia wtedy swojego zadania, czyli nie utrzymuje włókien w pozycji pionowej i nie zapewnia bezpiecznych warunków dla użytkowników. Położona trawa nieposiadająca odpowiedniej ilości wypełnienia staje się twarda i śliska czyli niebezpieczna w użytkowaniu.

Zagrożenia wynikające z braku konserwacji nawierzchni boiska:

Poważnym zagrożeniem na niepielęgnowanych, zniszczonych i zaniedbanych boiskach jest brak odpowiednich i bezpiecznych warunków dla użytkowników. Na boiskach na których nawierzchnia jest mocno ubita, twarda  lub porośnięta mchem co czyni ją bardzo śliską, często dochodzi do bardzo groźnych urazów i kontuzji. Są to najczęściej mocne stłuczenia, zerwane ścięgna, zerwane wiązadła lub nawet groźne złamania kończyn, które na długo eliminują z gry zawodników. Zaniedbane boiska są dla użytkowników niebezpieczne i każdy kontakt z nieprawidłowo przygotowaną  nawierzchnią pozostawia po sobie nieprzyjemne konsekwencje skutecznie zniechęcając do korzystania z takiego boiska.



Brak systematycznej pielęgnacji na boiskach sztucznych powodować może również rozwijanie się na włóknach syntetycznych glonów, grzybów, mchów, chwastów. Mocno ubity granulat w połączeniu ze zmieszanymi udeptanymi liśćmi, kolkami, drobnymi gałązkami i różnego rodzaju innymi zanieczyszczeniami może skutecznie zablokować odpowiedni odpływ wody z powierzchni boiska. Na boisku zaczną powstawać kałuże, zacznie tworzyć się błoto, tworząc wilgotne warunki sprzyjające rozwojowi tzw zanieczyszczeń organicznych. Boisko syntetyczne zacznie powoli przeobrażać się w boisko naturalne bardzo bogate w bujną faunę i florę.

Kolejnym równie ważnym i kosztownym zagrożeniem jest proces niszczenia nawierzchni. Brak bieżącej pielęgnacji czyli sprzątania nawierzchni, uzupełniania ubytków wypełnienia (granulatu) może doprowadzić do poważnych uszkodzeń lub całkowitego zniszczenia nawierzchni. Położona trawa nie posiadająca odpowiedniej ilości wypełnienia narażona jest na łamanie się lub całkowite oderwanie włókien syntetycznych od podłoża w efekcie czyniąc z boiska twarde i niebezpieczne dla użytkownika klepisko. Takie zniszczenia mechaniczne prowadzą w rezultacie do bardzo kosztownej wymiany nawierzchni.

Konserwacja i pielęgnacja boisk z trawą syntetyczną:

1. Systematyczna pielęgnacja - powinna się odbywać przynajmniej raz w tygodniu, a szczególnie po opadach śniegu i deszczu. Ma na celu przywrócenie trawie sprężystości i pionowego ustawienia oraz zachowanie prawidłowej przepustowości wszystkich warstw, by na boisku nie tworzyły się kałuże stojącej wody, a trawa nie utworzyła płaskiej i śliskiej powierzchni.
2. Diagnoza stanu nawierzchni - rozpoczęcie zabiegów pielęgnacyjnych powinno być poprzedzone dokładnym obejrzeniem płyty boiskowej w celu oznaczenia i naprawienia uszkodzeń oraz oszacowania skali i miejsc największego zużycia nawierzchni.
3. Renowacja, wyrównanie nawierzchni - trzy lub cztery razy w roku wskazane jest wykonanie poważniejszego zabiegu polegającego na regeneracji wypełnienia, wyrównania powierzchni, rozbrylenia granulatu, wyprostowaniu i oczyszczeniu włókien syntetycznych w celu poprawienia stanu i sprężystości nawierzchni syntetycznej.
4. Oczyszczanie płyty boiska - jest  to podstawowy zabieg pielęgnacyjny, który powinien być wykonywany regularnie - przynajmniej raz w miesiącu. Polega na usunięciu z nawierzchni zanieczyszczeń stałych jak kamienie, szkło, papier, kubki, butelki, liście, itp.
5. Przywrócenie sztucznej trawie sprężystości - to zabieg, który powinien być systematycznie powtarzany w ramach cotygodniowych czynności pielęgnacyjnych. Celem tej czynności jest rozluźnienie zbitego granulatu, oczyszczenie włókien trawy z wbitych w nią wszelkich zanieczyszczeń. W efekcie, rozluźniona i napowietrzona warstwa granulatu poprawia przepustowość i elastyczność nawierzchni.
6. Równomierne rozprowadzenie granulatu - to zabieg polegający na równomiernym wczesaniu i rozprowadzeniu granulatu na nawierzchni oraz zebraniu wcześniej wydobytych z włókien trawy zanieczyszczeń. Czynność ta powinna być wykonywana systematycznie, przynajmniej raz w tygodniu.
7. Uzupełnianie warstwy granulatu - jest to czynność, która powinna być wykonywana systematycznie, a przede wszystkim w trakcie procesu rewitalizacji sztucznej nawierzchni, ponieważ ubytki w warstwie granulatu i piasku są nieuniknionym skutkiem eksploatacji boiska - granulat i piasek są stopniowo wydmuchiwanie przez wiatr i wynoszone na butach.
8. Regulamin użytkowania boiska - ostatnim elementem mającym wpływ na jakość i ułatwiającym pielęgnację syntetycznej nawierzchni  może być regulamin użytkowania boiska, za pośrednictwem którego możliwe jest zwiększenie świadomości użytkowników o konieczności wchodzenia na płytę boiskową w odpowiednim obuwiu oraz zachowania czystości.

Częstotliwość wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych